4 Şubat 1961 doğumlu Esin Karakaya, ilk yeşilçam deneyimini Nevzat Pesen'in yönettiği "Ayşegül" isimli sinema filmiyle 1971 yılında yaşamıştır. Hemen ardından Devlet Tiyatrosu'nun çocuk oyuncu seçmelerini kazanarak profesyonel tiyatro hayatına başlamıştır. Yetişkin oyunların çocuk oyuncu rolleri ile devlet tiyatrosu oyuncusu olarak devam eden Esin Karakaya, Bedrana, Kara Çarşaflı Gelin gibi ödüllü sinema filmlerinde yer almıştır.
Liseden sonra Yıldız Kenter'in öğrencisi olarak İstanbul Üniversitesi Konservatuvar Tiyatro bölümünden mezun olmuştur. Devekuşu Kabare, Kent Oyuncuları, Nejat Uygur Tiyatrosu, Tevfik Gelenbe Tiyatrosu gibi birçok tiyatro ekibinde oyuncu ve yönetmen olarak çalışmıştır.